Ortodonti dişlerdeki çapraşıklıkları, çene gelişim bozukluğu ve kapanışla ilgili problemleri düzelten bir daldır. Düzgün sıralanmış dişler ısırma, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarının yanı sıra fiziksel görünümü de olumlu yönde etkiler. Sağlıklı dişetleri ve ideal sıralanmış dişler diş estetiğinin temelini oluşturur.
Ortodontik tedaviler sonucu ;

• Dişleriniz ve çene ilişkiniz düzeldikçe yüz estetiğiniz, dudaklarınızın konturları ve profilinizde de olumlu yönde değişikliklikler olur.
• Çiğneme kabiliyetiniz gelişir. Sindirim sisteminiz daha sağlıklı hale gelir.
• Dişlerin olması gereken çizgi boyunca dizilmesi daha kolay ve ulaşılabilir temizlik yapmanızı sağlar.
• Diş fırçası daha rahat diş yüzeylerine temas eder ve diş ipi kullanımınız daha pratik olur. Sonuçta daha ideal bir ağız sağlığına kavuşursunuz.
• Dişeti problemleri ortodontik tedaviden sonra görülme sıklığı azalır. Hasta ideal bir bakım yapıyorsa dişeti hastalıkları, diş taşı, plak oluşumu görülmez.
• Ortodondik Tedavide İlk Adım
• İlk muayenede ağız sağlığına ve hijyenine yönelik genel bir muayene yapılır. Ortodontik tedaviye başlamadan önce dişleriniz ve dişetleriniz sağlıklı olmalıdır. Ağzınızda çürükleriniz ve dişeti problemleriniz var ise tedavi planına kaydedilir.
• Daha sonra başta panaromik film olmak üzere ortodontistinizin isteği üzerine sefalometrik, el-bilek filmleri gibi bir kaç röntgen filmi istenir.
• Tüm medical,dental kayıtlarınız alınır. Ağız içi ve yüz –profil fotoğraflarınız çekilir. Bu kayıtlar kişisel tedavi planınız için gerekli bilgilerdir ve çok uzun dönem için saklanacak verilerdir.

Yetişkinler için Ortodonti
Ortodontik tedaviler her yaş grubunda yapılabilir.Yetişkin bir hastada ortodontistin dikkat edeceği nokta periodental dokular denilen diş çevresindeki dokuların sağlıklı olmasıdır. Gerçi bu kural çocuk ya da genç ortodontisi için de gereklidir.
Yetişkin hastalarda iskeletsel problem dediğimiz alt ya da üst çenenin birbiriyle uyumu bozuk olduğu durumlarda örneğin alt çene normalden daha ilerde olduğu durumlarda sadece ortodonti yeterli bir tedavi yöntemi değildir. Böyle durumlarda çene operasyonları da gerekir.

Çocuklar için Ortodonti
Çocuklarda Ortodontik tedaviler sadece tüm süt dişleri değiştikten sonra başlamaz. Süt dişlerinin ağızda olduğu dönemlerde de yapılan ortoodntik tedaviler vardır. Çocuğunuzun hangi dönemde ortodontik tedaviye başlaması gerektiğine ortodontistiniz karar verecektir. Ancak bu kritik dönemleri kaçırmamak için 6 ayda bir çocuğunuzu dişhekimine götürmenizde fayda var. Erken alınan önlemler ileride olabilecek büyük sorunları önlemede etkindir.
Genelde 7 yaşlarında, ilk büyükazıların çıktığı dönemde, çocuğunuzun çene gelişimi ile ilgili ya da kapanışla ilgili problemlerin olup olmayacağı yönünde muayene yapılır. Tedaviye başlanması gerektiğinde, tedavi çene gelişimine ya da alttan gelen sürekli dişlere rehberlik eder.

Erken Yaşlarda Ortodondik Tedavinin Önemi

• Alt-üst çene arkının genişliğine müdahale etmede.
• Sürekli dişler için yer kazanmada.
• İleride yapılacak ortodontik tedavi için sürekli diş çekimine gerek kalmaması için. (Her durumda mümkün olmayabilir)
• Sürekli dişlerin ileride gömülü kalma olasılığının azltılmasında.
• Parmak, dil emme, ya da yanlış yutkunma problemlerinin çözümlenmesinde.
• İleride yapılacak ortodontik tedavinin basitleştirilmesinde.
• Tedavisi ilerledikçe, dış görünüşündeki olumlu değişikliklerin çocuğunuzun kendine güveninin gelişmesinde rol oynar.
• İki Aşamalı Tedavi Nedir? Çosuklar İçin Önemi Nedir?
• Çocukların süt ve sürekli dişlerinin bir arada bulunduğu, karışık dişlenme döneminde koruyucu ya da fonksiyonel tedavilerle başlanır. İlk aşama hareketli apareylerle yapılır. Bu aşamada yer tutucu gibi tedaviler yapıldığı gibi, çene gelişimi ile ilgili müdahaleler de yapılabilir. Hangi zamanda çeneye müdahale edilmesi gerektiğine ortodontistiniz karar verir. Yine ilk açama tedavilerde parmak emme ya da yanlış yutkunma problemleri de çözülür.
• Çocuğunuz tüm sürekli dişlerini değiştirdiğinde ise sabit tedavi dediğimiz braketlerle yapılan tedaviye geçilir. Bu ikinci aşamada dişlerin üzerine , yetişkin hastalarda olduğu gibi braketler takılır ve braketlerin üzerinden tel geçer. Çocuğunuz daha önce hareketli apareylerle faz 1 tedavisi denilen tedaviyi olduğu için ikinci tedavi süreci kısalır.
• İki aşamalı ortodontik tedaviler çocuğunuzun sadece diş diziminin mükemmel olması için değil, çene ve yüz gelişimini de olumlu yönde etkiler.

Çocuğumun İlk Tedavi Aşamasını Yaptırmasam Ne Olur?
Çocuğunuzun iki aşamalı tedaviye ihtiyacı olup olmayacağına ortodontisti karar verecektir. Her çocuğa iki aşamalı tedavi yapılmaz. Ancak iki aşamalı tedaviye ihtiyacı var ise ve çocuğunuz ilk dönemi kaçırdıysa, çene gelişimi ile ilgili müdahaler ilerki dönemlerde oldukça sınırlıdır. İleri yaşlarda yapılan ortodontik tedaviler diş dizimine yöneliktir. Çocuğunuzun çene gelişimi ile ilgili problemi var ise, yetişkin dönemde ancak çenelere operasyonla müdahale edildiğinden ilk aşama tedavileri oldukça önemlidir.

Çenelere müdahale dönemi, genelde ergenlik çağına girmeden, büyüme gelişiminin pik yaptığı dönemde ya da hemen ondan önceki dönemdir. Ortodontistiniz hangi döneme çene gelişimine müdahale edeceğini size söylemek için el-bilek filmi ister. El-bilek filmi çocuğunuzun büyüme gelişimin hangi döneminde olduğu hakkında ortodontistinize bilgi verir.
Çocuklarda erken ortodontik tedavi denilen ilk faz ortodontik tedavinin amacı; alt ve üst çenenin birbiriyle, yüz iskeletiyle ve sürekli diş dizimiyle uyumlu gelişimini sağlamaktır.

Çocukların büyüme dönemlerinde genetik, doğumsal ya da bazı yanlış alışkanlıklar sonucu (parmak emme, uzun dönemde emzik emme, yanlış yutkunma gibi…) çene gelişim bozuklukları görülebilir. Alt ve üst çene ya tek tek ya da birlikte, çok fazla büyüyebilir ya da küçük gelişim sergileyebilir. Ortalama 6-7 yaşlarında çene gelişim problemleri ya da farklılıkları anlaşılabilir.
İlk faz tedavi hareketli apareylerle yapılır. Erken dönemde çene gelişim problemlerin tedavi edilmesi, yetişkin dönemdeki cerrahi müdahalelere ihtiyaç duyulmasını engeller.

Ölçüler, röntgen kayıtları ve fotoğraf kayıtları klinik muayene ile birlikte değerlendirilerek, hangi yaşlarda çenelere müdahale edilmesi gerektiği belirlenir. Süt dişi gelişimini takip etmek, hangi aşamada süt dişinin ağızda kalmasını sağlamak ya da zamanında düşemeyen süt dişlerini çekmek ve diğer tüm çene gelişimini takip etmek için, çocuğunuzda hiçbir problem olmasa dahi 6 ayda bir ortodontiste götürmenizde fayda vardır.

Birinci Fazdan Sonra Diş Gelişiminin Gözlenmesi
Çene gelişimine müdahale edilen ilk fazdan sonra çocuğunuz kontrol altına alınır. Çocuğunuzun 2. faz tedaviye ihtiyaç duyup duymayacağı belli aralıklarla gözlemlenir. 2. faz, sürekli dişlerin çıktığı dönemde yapılır. Bu dönemde çocuğunuzun dişleri eğri çıkmışsa sabit ortodontik tedaviye geçilir. Şeffaf ya da metal braketler dişerin üzerine yapıştırılır ve üzerlerinden yine şeffaf ya da gri bir tel geçer.

Çocuğumun İkinci Tedavi Aşaması Nedir?
İlk aşamalı hareketli apareyli tedavi ile çocuğunuzun istenilen çene-yüz ilişkisi sağlanmıştır. Şimdi dişlerin dudak,yanak,dil ve birbirleriyle uyumlu biçimde dizilmesi dönemidir. Bu dönemde uygun bir estetik ve güzel bir gülümseme ve fonksiyon için dişlerin dizilmesi gerekir. Şeffaf ya da metal sabit braketlerle veya şeffaf hareketli plaklarla (clear aligner, invisalign yöntemleri gibi…) sürekli dişlere uygulanan tedavidir.
Bu aşamadan sonra ise tüm ortodontik tedavilerde olduğu gibi pekiştirme aşaması denilen son aşamaya geçilir. Artık çocuğunuzun ortodontik tedavisi bitmiştir. Pekiştirme aşamasında dişlerin dile bakan iç tarafına ince sabit tel yapılır ya da hareketli şeffaf plaklar verilir. Pekiştirme aşaması bazı literatürlerde tedavi süresinin iki katı kadar olması gerektiği, son bilgiler ise bu sürenin sınırsız olduğu yönündedir.

Tel Takılmadan Ortodonti (Clear Aligner)
Şeffaf Plaklarla Ortodonti Tedavisi Şeffaf plaklarla dişlerin düzeltildiği tekniktir. Clear-aligner tekniği genelde ;

• Alt ön grup dişlerin çapraşıklığını düzeltmede,
• Üst çenedeki ön grup dişlerin çok ileri derecede olmayan çapraşıklıklarının düzeltilmesinde,
• Basit çapraz kapanış dediğimiz vakalarda,
• Çapraşıklığın az olduğu basit vakalarda,
• Tel tedavisini kabul etmeyen hastalarda.( Her vaka için uygun bir teknik değildir)
• Tedavi Şu Şekildedir:
• Clear-Aligner için uygun olup olmadığınıza karar vermek için klasik ortodontik muayeneniz yapılır. Tüm röntgenleriniz incelenir.
• Sizden ölçü alınır. Ağız içi modeliniz elde edilir.
• Bu model üzerinde tedavi aşamasında kaç set plak kullanılacağına karar verilir. Her bir set 3 plaktan oluşmaktadır. Bu plaklar özel bir bilgisayar programı ile hazırlanır.
• Hasta tek bir plağı ortalama 15’er gün takacaktır. Hafif derecede yer darlığı olan hastalar için ideal bir tedavi yöntemidir.
• Her bir şeffaf plak dişlerde ortalama 0.5 mm. hareket sağlar.
• Plak tedavisi sırasında, çapraşık dişlerde yer kazanmak için stripping denilen aşındırma işlemleri yapılır.
• Sonuç birçok faktöre bağlıdır; dişlerin şekli, hareketin miktarı, köklerin pozisyonu, hastanın düzenli takması gibi…
• Tedavi bittikten sonra, pekiştirme apareyi olarak da ortodontistiniz son plağı takmaya devam etmenizi önerebilir. Ya da sabit retainer denilen dişlerinizin arkasından sabitleyici bir tel takabilir.
• Yemek yerken ve dişlerinizi fırçalarken çıkarırsınız. Dişlerinizi yemeklerden sonra fırçalar, iplikler ve tekrar şeffaf plağınızı takarsınız. Günde en az 22 saat takılması önerilir.

İçten Takılan Tellerle Ortodonti
İçten takıldığı için ortodontik tedavi yaptırdığınız belli olmaz. Bilgisayar teknolojisi kullanılarak özel laboratuarlarda hazırlanan braketler dişlerin ağız içine bakan yüzeylerine yerleştirilir. Ülkemizde çok aktif yapılmamaktadır. Tedavi ücreti dıştan takılan braketlere göre 2 katıdır. Uygun vakalarda ideal bir tedavi yöntemidir. Kişiye özel uygulanan braketlerle estetik beklentisi yüksek olan hasta grupları için idealdir.